Deze lijst is een aanzet om binnen het Platform en het vak consensus te ontwikkelen of een ‘agree to disagree’ te bereiken over een aantal basisbegrippen.

Advieskwaliteit

Het voldoen aan of zelfs overtreffen van verwachtingen (gebruikelijke definities in de kwaliteitszorg volgend).

Advieskwaliteit heeft twee aspecten

• Het voldoen aan en zo mogelijk overtreffen van de verwachtingen van het klantsysteem (opdrachtgever en andere belanghebbenden) al dan niet vastgelegd bij de contractering.
• Het voldoen aan en zo mogelijk overtreffen van de verwachtingen van de (normen van de) beroepsgroep. Ofwel de professionele kwaliteit van het advies.

Adviesproces en rollen

Een proces van dienstverlening als deskundige aan een klantsysteem, onder meer bestaande uit onderzoeken, ontwerpen en beïnvloeden van dit klantsysteem.

Adviesprocessen kennen een grote diversiteit in benaderingen en stijlen en kunnen vanuit diverse rollen worden uitgevoerd: de expert die voorstelt ‘zo moet je het doen’; de vrijmoedige gesprekspartner die je bevraagt op aannames; de aanrader van werkzame alternatieve perspectieven gebaseerd op praktische wijsheid; de facilitator die het pad baant.

Art and Science – kunde en kennis

Organisatieadvisering is een samenspel van ‘art and science’, van kunde en kennis. ‘Kunde’ zijn de vaardigheden om problemen en mogelijkheden in complexe sociale situaties juist te beoordelen en in die situaties effectief te handelen, de vaardigheden om de benodigde kennis te definiëren en te vinden, en de creativiteit om oplossingen en interventies te ontwerpen. ‘Kennis’ betreft alle vormen van expliciete kennis (‘teksten’) die gebruikt kunnen worden om kwalitatief hoogwaardig en effectief te adviseren. Inclusief kennis ontwikkeld door universitair onderzoek.

pCIMO-logica

De pCIMO-logica geeft de pragmatische logica, behorende bij een interventie I die tot doel heeft om uitkomst O in de werkelijkheid te realiseren, met daarbij een verklaring waarom deze interventie in deze context de genoemde uitkomst geeft: ‘om dit probleem-in-context pC aan te pakken heeft het voordeel om deze interventie I toe te passen, die door middel van deze mechanismen M (gemiddeld) de uitkomst O zal geven’.

Conditionering

Het creëren van condities die de acceptatie en succesvolle uitvoering van het advies bevorderen.

Bijvoorbeeld door het ontwikkelen van draagvlak voor het advies door overleg met belanghebbenden vóór de uiteindelijke besluitvorming over het advies en door het in hoofdlijnen maken van (voorlopige) afspraken wie wat gaat doen als het advies wordt geaccepteerd.

Contractering

Het vastleggen van de kern van het intakeproces bij het aangaan van een adviesopdracht.

Omvat oa. de overeengekomen probleemstelling, de opdracht, de timing van de uitvoering, de in te zetten advies- en onderzoekscapaciteit en de financiële condities.

Community of Practice

Een open groep, bestaande uit mensen uit diverse disciplines die zich bezig houden met een bepaalde activiteit (zoals organisatieadvies).

Ervaringskennis

Kennis die men opdoet bij het persoonlijk meemaken van bepaalde gebeurtenissen – hetzij als toeschouwer, hetzij als (mede)speler – en het leren daarvan door (al dan niet expliciete) reflectie.

Het ontsluiten van de ervaringskennis bestaat uit het expliciteren van die ervaringskennis, het valideren er van en het generaliseren door vergelijking met en analyse van vergelijkbare ervaringen.

Ervaringskennis in het sociale domein

Ervaringskennis is voor professioneel handelen in het sociale domein veel belangrijker dan voor de technische wetenschappen of de geneeskunde.

Door de ‘sterke’ mechanismen in laatstgenoemde domeinen zijn interventie-uitkomst relaties gemakkelijker vast te stellen (onder meer door kwantitatieve metingen) dan in het sociale domein. In het sociale domein bestaan slechts ‘zwakke’ interventie-uitkomst relaties. Geëxpliciteerde en vervolgens gevalideerde en gegeneraliseerde ervaringskennis is een middel om toch professioneel relevante inzichten in interventie-uitkomst relaties te delen.

Evidence-Based Practice (EBP)

Het gebruik van de best beschikbare kennis bij professioneel handelen.

Kennis

Datgene wat mensen (impliciet) gebruiken om zichzelf en hun omgeving te beschrijven, te begrijpen en om effectief te handelen.

Volgens deze definitie is alle kennis impliciet en opgeslagen en verwerkt in de hoofden van subjecten. Menselijke kennis kan geëxpliciteerd worden in (mondelinge en schriftelijke) teksten en kan daarmee gedeeld worden. Teksten die beschrijven, verklaren of iets zeggen over handelingen en uitkomsten zijn niet zelf kennis, maar zijn ‘afbeeldingen’ van ooit impliciete kennis. Kennis wordt pas gedeeld als ‘de ander’ die kennis geïnternaliseerd heeft. Het versterken van de rol van kennis bij organisatieadvisering via ervaringskennis is daarmee een proces van expliciteren, verspreiden van teksten en weer internaliseren.

Methodologie van adviseren

De leer over het gebruik van methoden bij adviseren. Ofwel de verzameling van inzichten, adviezen en richtlijnen over de wijze van uitvoeren van de diverse activiteiten van het adviesproces.

De methode is een weldoordachte wijze van handelen om een bepaald gewenste uitkomst te bereiken. De methodologie is de leer over het gebruik van methoden op dat gebied. 

Professional

Mensen, wier beroep bestaat uit het kennisintensief oplossen van problemen op hun vakgebied.

Professionele beroepen kunnen gesloten zijn door toelatingseisen (zoals artsen, advocaten en psychotherapeuten) of open (zoals organisatieadviseurs en informatici).

Professioneel handelen

Het kennisintensief oplossen van problemen met inachtneming van de waarden en normen van de beroepsgroep.

Valideren

Het zorgvuldig nagaan van de mechanismen waardoor de opvolging van het advies naar verwachting kan leiden tot of bijdragen aan de oplossing van het bij contractering gestelde probleem.

Valideren van voorgenomen acties in de sociale wereld is in essentie gebaseerd op ervaring met vergelijkbare gevallen. Naarmate er meer ervaring met zo’n type actie bestaat zal het bewijsmateriaal sterker zijn. Voor zeer innovatieve acties zal het bewijsmateriaal per definitie beperkter zijn en zal men bij uitvoering van de voorgestelde acties dus (bewust) meer risico nemen dan bij een meer bekende benadering.